Kính thưa quý thầy cô và các bạn học sinh thân mến!

Nhạc sỹ Hoàng Hiệp đã từng viết “Dù có đi bốn phương trời lòng vẫn nhớ về Hà Nội”. Quả thật ai đã từng sinh ra và lớn lên ở Hà Nội – một mảnh đất địa linh nhân kiệt thì sẽ không thể quên được tình yêu dành cho Hà Nội - một tình yêu không dễ gọi tên, chỉ biết ngắm nhìn, trân trọng và nâng niu.

Vâng! Thăng Long – Hà Nội không chỉ là pho sử kì vĩ về lịch sử thăng trầm trong suốt chiều dài dựng nước và giữ nước mà còn là nguồn cảm hứng bất tận cho các sáng tác nghệ thuật. Biết bao nhà văn, nhà thơ đã thực sự thành công và để lại cho đời những áng văn bất hủ về mảnh đất này. Trong số những nhà văn nhà thơ ấy không thể không nhắc đến Thạch Lam với cuốn sách “Hà Nội 36 phố phường”. Trong cuộc thi Đại sứ văn hóa đọc ngày hôm nay chúng ta sẽ cùng khám phá phố phường Hà Nội qua cuốn sách nhỏ này nhé.

          “Hà Nội 36 phố phường” là tập bút ký nổi tiếng của nhà văn Thạch Lam. Cuốn sách được xếp trong nhóm Việt Nam danh tác do nhà xuất bản Hội nhà văn ấn bản năm 2014 của công ty văn hóa và truyền thông Nhã Nam, với kích thước 14,5 x 20,5cm,  gồm 21 chương nhỏ, dài 127 trang. Cuốn sách được thiết kế khá đơn giản nhưng cũng đủ để lại những ấn tượng và tạo nên sức cuốn hút riêng biệt của nó. Lấy màu vàng nhạt cổ kính làm tông màu chủ đạo, xen kẽ những mảng màu sáng - tối, đậm - nhạt làm nổi lên nét thăng trầm kiêu hãnh của phố phường Hà Nội qua nhiều năm hun đúc.

Lật mở bìa trước của cuốn sách “Hà Nội 36 phố phường”, ta hiểu thêm đôi chút về tác giả của cuốn sách – nhà văn Thạch Lam. Thạch Lam (1910 – 1942), tên thật là Nguyễn Tường Lân, quê ở Cẩm Giàng, Hải Dương. Ông là cây bút tiêu biểu thuộc nhóm Tự lực văn đoàn.

Nội dung cuốn sách “Hà Nội 36 phố phường”  tập hợp 21 bài kí nhỏ như 21 bức họa đầy hoài niệm, dựng nên hình bóng Hà Nội xưa. Cuốn sách chủ yếu viết về chuyện phố, chuyện phường, chuyện đời sống và ấn tượng hơn cả trong tác phẩm của Thạch Lam có lẽ là những trang về văn hóa ẩm thực của người dân Hà Thành. Đây là những trang viết đặc sắc nhất của ngòi bút Thạch Lam. Ông cho rằng quà Hà Nội xưa nay vẫn có tiếng là ngon lành, lịch sự. Món quà đem đến cho khắp nơi vị sành và trang nhã của ba mươi sáu phố phường.

Bằng ngòi bút tinh tế của mình, Thạch Lam dẫn ta vào các khu phố ẩm thực vừa ồn ào náo nhiệt, vừa thanh bình với món ăn bình dị, gần gũi nhưng cũng thật thanh đạm, trang nhã. Nào phở, nào bún, nào chè, nào cốm.. Tất cả đều mộc mạc, dân dã mà không hề cẩu thả sơ sài. Theo tác giả, ngay cả cách thưởng thức các thức quà ấy cũng đòi hỏi sự hiểu biết, cầu kì và tinh tế. Có vậy mới cảm nhận được cái ngon, cái độc đáo riêng biệt. Mỗi món ăn không chỉ là món ăn mà gửi gắm trong đó là tấm lòng, là tình yêu của người làm ra nó cũng như người thưởng thức.

Không chỉ đơn giản là những trang văn về ẩm thực, “Hà nội 36 phố phường” còn là những câu chuyện về những con người Hà Nội với những mảnh ghép cuộc đời khác nhau hiện lên một cách đơn sơ và chân thực. Họ có thể là những phụ nữ tần tảo, sống một cuộc đời lầm lũi, vất vả với gánh nặng cơm áo gạo tiền. Đằng sau một Hà Nội phồn hoa vẫn còn đó những mảnh đời cơ cực đến vậy. Với “Hà Nội 36 phố phường” tác giả cũng bày tỏ lòng thương cảm từ những người bán rong - những thân phận nhỏ bé lam lũ kiếm sống trong đêm. Nhà văn đôi khi chỉ cần vài ba dòng, vài ba câu mà gợi được cả hình ảnh về Hà Nội, không phải ở những khung cảnh sôi động, ồn ào mà như một góc khuất lặng lẽ và với người nào yêu Hà Nội thì mới có thể nhận ra.

Với một lối hành văn nhẹ nhàng thanh thoát, giọng văn của Thạch Lam không gay gắt, khoa trương mà nhỏ nhẹ như một lời thủ thỉ. Tác phẩm như là lời nhắc nhở chúng ta cần giữ gìn văn hóa, cội nguồn của dân tộc, xây dựng thủ đô Hà Nội ngày càng giàu đẹp, phát triển hơn.

Với những giá trị độc đáo riêng có của mình, “Hà Nội 36 phố phường” không đơn thuần chỉ là một cuốn sách mà đó còn là một tấm lòng trân trọng, một tâm hồn nhạy cảm luôn rung động mãnh liệt trước vẻ đẹp của đất và người Hà Nội. Bởi thế, ai trong chúng ta cũng nên có trong tay cuốn sách này - tập bút ký nổi tiếng chỉ dành riêng cho vẻ đẹp Hà Nội để cùng thả hồn vào dòng lịch sử của thủ đô yêu dấu và cảm nhận những nét đẹp đó trong trái tim mỗi người.

                Là học sinh còn đang ngồi trên ghế nhà trường, chúng em cần nhận thức được vai trò, tầm quan trọng của mỗi cuốn sách, nhất là những cuốn sách có giá trị trong cuộc sống không chỉ hôm nay mà cho cả mai sau. Hãy để những cuốn sách hay dẫn đường cho tất cả chúng ta đến những chân trời tươi sáng hơn – nơi có những tia nắng ấm áp của tình yêu thương, sự trân trọng và lòng cảm mến.